Այնուամենայնիվ, ի՞նչ խնդիր էր լուծում նախագահը

ԲԱՐԵՇՐՋՈՒՄՆԵՐԻ ԾԻՐՈՒՄ
Ի՞նչ խնդիր էր փորձում լուծել Սերժ Սարգսյանը ՀՀ կառավարության կազմում կառուցվածքային բարեշրջումներ անելով. ահա մի հարց, որ վերջին օրերին ակտիվորեն է քննարկվում հանրության շրջանում…
Պատճառն ակնհայտ է. եթե Սարգսյանն իսկապես ոչ թե հիմա, այլ «սրանից էլ դեռ շատ առաջ է համոզված եղել, որ ամենաարդյունավետը հարկային ու մաքսային մարմինների միացյալ աշխատանքն է», ինչո՞ւ է նախ՝ դրա մասին միայն հիմա խոսում և ինչո՞ւ է 10 տարի շարունակ իր իմացած «լավագույն-արդյունավետ բանաձևը թաքցրել» իր ընկեր ու զինակից Քոչարյանից։ Չէ՞ որ հակառակ դեպքում, փաստորեն, շատ ավելի արդյունավետ կստացվեր կառավարության աշխատանքն ու բյուջեի հավաքագրումը:
Այնուամենայնիվ, ի՞նչ խնդիր էր լուծում Սերժ Սարգսյանը` «ամենաերիտասարդ թոշակառու» Քոչարյանի «ամենաքիփերից» մեկին` նախկին ՀՊԾ նախկին պետ Վահրամ Բարսեղյանին ոչ միայն աշխատանքից հեռացնելով, այլև բոլորի ներկայությամբ «շան լափը նրա գլխին թափելով»: Չէ՞ որ Ղարաբաղի Խնձրստան գյուղի (և ոչ Ստեփանակերտի, ինչպես սխալմամբ գրել են ոմանք) նախկին բնակիչ Վահրամ Բարսեղյանը Սարգսյանի համար էլ «պակաս վիզ չի դրել»: Ավելին, որոշ լուրերի համաձայն, մարդը նախագահականում անկեղծորեն էլ խոստովանել է, թե` «Շեֆ, համ ասում եք` սաղի հերն էլ, սաղին տուգանեք, փակեք (նկատի ունի սուպերմարկետները – հեղ.), էս արեք, էն արեք, հարկերը բերեք, ազնիվ աշխատեք, համ էլ ասում եք` բյուջեն լցրեք: Բա ո՞նց անենք, շեֆ, չի ստացվում, համ էլ` մարդիկ կան, որ դեռ հարցեր էլ ունեն մեզ հետ. բան չենք ասել մենք դեռ էդ մարդկանց, մենակ փող ենք ուզել»…Ահա՜, հանգամանք, որ «ավանդաբար ուրիշի ձեռքով կրակից շագանակ հանող» Սարգսյանին շատ է մտահոգել. իբր` բա էն Գագոն ո՞նց ա անում, Վահրամ: Ոնց են անում կամ արել մաքսայինում, Բարսեղյանը, փաստորեն, ժամանակին և ճիշտ չի կողմնորոշվել: Փաստորեն, թերևս, սխալ է կողմնորոշվել նաև առանձին գործարարների հետ «սեփական նախաձեռնությամբ, բայց շեֆին դուր եկող զրույցներ վարելու հարցում»: Օրինակ` Հրանտ Վարդանյանի հարցում: Մեր զրուցակցի վկայությամբ` «հըռի կոպալ` գնացել-ասել է` էսքան փող դիր սեղանին, սա էլ թե` տամ, ախպեր ջան, միշտ տվել ենք, հիմա էլ տանք, բայց դրանից հետո համ հարկերը պիտի լրիվ մաքուր տանք, որովհետև ձեր նախագահն էդ ա ասում, համ պիտի Թոխմախի Մհերի մոտից իմ մոտ գաք, բա հետո՞, էդ էղավ հայերե՞ն, ախպեր ջան»,- ասել է պարոն Վարդանյանս ու հայդե. նախ` նախագահականում բողոքելու, ետքն էլ` Թեհրան ու վրացական տարածքներ, ուր տեղափոխում է իր կապիտալը, ծխախոտի գործարաններ է հիմնել, և որտեղ, ասում են, պատերազմի արդյունքում իր գործարանն էլ է տուժել: Զանգահարեցինք էլ իրենց, բայց էդպես էլ չասին` իսկապե՞ս Վարդանյանին պատկանող գործարանի մի մասը Վրաստանում ռուսների կողմից ռմբակոծվել է…
Բայց, ինչպես ասում են, «հռիկոպալությունը» և Սերժ Սարգսյանի ասած` «չգիտակցելը, թե ինքը որ համակարգում է աշխատում»-ի պահը դեռ ամբողջը չեն, չնայած «վատ` մասնագիտորեն, վատ` մարդկային և բարոյական նորմերի տեսանկյունից, վատ` բոլոր իմաստներով» ձևակերպումը, որ տրվեց Սարգսյանի կողմից, անշուշտ, հավակնում է ամբողջ լինել, մի բան էլ ավելի…
Եվ, այդուհանդերձ, մաքսայինի հաշվին «հաշվանցում անող» Բարսեղյանի հետ, ասում են, Սարգսյանն այլ կարգի խնդիր լուծեց: Եվ բնավ էլ պատճառն այն չէ, որ «մարդկային-բարոյական տեսակետից սխալ ու վատ աշխատող» էդ մարդը նեղ միջավայրում համարձակվել էր ասել` «արա, այ ախպեր ջան, համ խեղդում են, համ էլ` դե, գնա իրանց օբյեկտներին ձեռ տուր… մի գլուխ Ռոբի մարդկանց վրա են նավոդկա տալիս, ըտենց էդ ո՞նց կըլնի»…
Ստացվում է` հասանք բուն գործի՞ն. ինչպես Սարկիսովին, Բարսեղյանին է՞լ է Սերժ Սարգսյանը «զոհաբերում» հանուն ոչ միայն «պետության կայացման, այլև բնազդի մակարդակի բարձրացած զգուշավորության»: Չլինի՞ հանկարծ ու էքսը կապիտալն անխռո՜վ, հանդա՜րտ աֆրիկաներ տեղափոխելուց հետո նորից ոչ մի առանձնատուն ու բնակարան չհավանի և… էդպես էլ կառավարական «դաչեքում մնա»…
Հնարավոր է: Համենայն դեպս` անհնար չէ, որովհետև հարկայինի ղեկավարության «մասնագիտորեն վատ աշխատելու հարցում» գոնե Սերժ Սարգսյանը ոչ միայն մինչև վերջերս ձեն-ծպտուն չէր հանել, այլև իր ասուլիսում հաստատել էր, որ շատ էլ լավ աշխատում են, սաղին էլ հարկային դաշտ են բերում ու ընդհանրապես` եթե «Առավոտի» թղթակիցը «շնաձկան տեղ գիտի, թող ասի, ինքն էլ ՀՊԾ-ին ասի, գնան` կաշիները քերթեն-աղ դրած ձուկ սարքեն»…
Ի միջի այլոց, «ոչ վատ», հապա «շատ էլ լավ աշխատանքի» մասին է հենց երեկ ու երեկ վկայել նաև ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը, որտեղից մեզ հաղորդագրություն են ուղարկել, թե բա չե՞ք ասի` «այս տարվա հունվար-հուլիս ամիսներին բյուջեի եկամուտները կազմել են 414 մլրդ դրամ, ծախսերը` 405,8 մլրդ դրամ… ապահովել են կառավարության 9-ամսյա ծրագրի համապատասխանաբար 76,5 և 68,6 %-ը… բյուջեի տարեկան ծրագրային ցուցանիշները կատարվել են եկամուտների գծով` 55,1%-ով, ծախսերի գծով` 52,1%-ով»: Ավելին, ասվում է, որ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի նկատմամբ, այսինքն` երբ Քոչարյանն էր տերուտիրական, եկամուտներն ավելացել են 26,8%-ով, 32,1%-ով` հարկերը, 13,6%-ով` պարտադիր սոցապահովության վճարները և նույնիսկ 189,8%-ով` պաշտոնական դրամաշնորհները:
Հիմա թե որտե՞ղ է «վատ աշխատել» Բարսեղյանը, ելնելով այս թվերից, հեչ պարզ չէ։
Գոհար ՍԻՄՈՆՅԱՆ

Մեկնաբանություններ